CZYM JEST ALERGIA ?
Alergia jest nadmierną, nieprawidłową reakcją układu immunologicznego, na występujące w środowisku obce dla organizmu substancje, zwane alergenami (roztocze, pyłki, nabłonek, pokarm). U osób zdrowych substancje te nie powodują żadnych dolegliwości, natomiast u osób uczulonych są przyczyną szeregu nieprzyjemnych, a nawet groźnych dla zdrowia reakcji. Alergia jest wyzwalana przez kontakt pomiędzy alergenem a drogami oddechowymi (od jamy nosowej do oskrzeli), oczami, skórą oraz błoną śluzową układu pokarmowego.
W reakcjach alergicznych uczestniczy układ odpornościowy, na który składają się między innymi komórki: granulocyty kwasochłonne (i), komórki tuczne (mastocyty) i limfocyty oraz przeciwciała – immunoglobuliny klasy E (IgE).
Mechanizm alergii jest dwuetapowy. Najpierw następuje faza uczulenia, w trakcie której układ immunologiczny identyfikuje substancje jako „wroga” – (alergen). Po ponownym kontakcie z tą substancją wyzwalana jest faza alergiczna. W niektórych przypadkach uczulenie rozwija się po kilkakrotnym kontakcie z alergenem, w innych zaś powstaje po latach powtarzającego się narażenia na określony czynnik.
Alergia jest chorobą o podłożu genetycznym i może rozpocząć się w każdym wieku. Jeżeli oboje rodzice są alergikami to ryzyko zachorowania u dziecka sięga 50–70%, jeśli choruje jedno z rodziców lub rodzeństwo, ryzyko to wynosi 20–40%.
OBJAWY ALERGII:
Jeżeli masz często:
- katar, zatkany nos,
- napady kichania,
- zapalenie spojówek,
- nawracające zapalenia oskrzeli,
- objawy duszności,
- kaszel,
- swędzące zmiany na skórze,
- częste infekcje górnych dróg oddechowych,
to może być alergia.
NAJCZĘSTSZE CHOROBY ALERGICZNE:
- alergiczny nieżyt nosa
- alergiczne zapalenie spojówek
- astma atopowa
- pokrzywka
- kontaktowe zapalenie skóry
- uczulenia na pokarmy
- uczulenia na jad pszczół i os
Najczęściej wyróżniane typy alergii:
- alergia kontaktowa (alergeny wnikają przez skórę);
- alergia pokarmowa;
- alergia wziewna.
Alergia kontaktowa to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób.
Częstymi alergenami odpowiedzialnymi za powstanie wyprysku kontaktowego są nikiel, składniki perfum czy chemikalia użyte do produkcji odzieży czy butów, a nawet leki stosowane na skórę.
Przyczyny doprowadzające do powstania wyprysku kontaktowego są różne. U niektórych osób jest to związane z alergią na alergeny kontaktowe, u innych – zmiany skórne powstają dopiero po zadziałaniu np. światła słonecznego. U części osób rozpoznaje się tzw. wyprysk zawodowy – związany z uczuleniem na szkodliwe substancje występujące w pracy. W inny sposób działają substancje drażniące – bezpośrednio uszkadzają skórę. Ten typ wyprysku nazywamy wypryskiem kontaktowym z podrażnienia (nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem).
Alergia krzyżowa
Między pyłkami i pokarmami często dochodzi do reakcji krzyżowych. Osoba uczulona na pyłek brzozy, która jesienią (poza sezonem pylenia) toleruje czekoladę, w okresie pylenia brzozy, po spożyciu tej samej czekolady, doznaje reakcji alergicznej na zawarte w niej śladowe ilości alergenów – orzechów. Wskutek pokrewieństwa biochemicznego różnych substancji, nawet pierwszy kontakt z odpowiednim alergenem krzyżowym może u alergika wywołać reakcje alergiczne. W tym przypadku mówi się o reakcji krzyżowej – do reakcji alergicznej prowadzi alergen inny, niż ten który wywołał uczulenie. Najczęstsze objawy to pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy.